Należy jednak pamiętać, że wirus HPV może samoistnie ustąpić. W związku z tym dysplazja również jest stanem, który może ulec regresji samoistnej. Przetrwałe zakażenia źle rokują i predysponują do rozwoju raka szyjki macicy. Dysplazja szyjki macicy rozpoznawana jest na podstawie wymazu cytologicznego. Rozpoznanie cytologiczne Cytologia polega na pobraniu komórek nabłonka z powierzchni szyjki i z kanału szyjki macicy. Badanie wykonuje lekarz ginekolog lub położna. Odbywa się ono na fotelu ginekologicznym. Do pochwy wkładany jest niewielki, plastikowy wziernik. Potem za pomocą specjalnej szczoteczki pobierany jest materiał z szyjki macicy. Efektywność samego badania jest natomiast bardzo podobna. Badań na temat wrażliwości i skuteczności testu jest naprawdę bardzo dużo. Ich średnia skuteczność, w zależności od przyjętej metodologii, wynosi od 80% do 100%. Wszystkie te badania w konkluzjach przyznają, że to właśnie test VIA stanowi bardzo efektywną alternatywę Jak wspomniano powyżej, przyczyną zwiększonej objętości płynu w opłucnej mogą być także zaburzenia strukturalne i czynnościowe innych narządów i układów (np. serce, wątroba, trzustka). Dlatego też diagnostyka różnicowa płynu w opłucnej obejmuje nie tylko choroby opłucnej, lecz także schorzenia innych narządów i Wielu lekarzy rozpoczyna jednak diagnostykę od krótkiego przeleczenia estrogenami (by odbudować atroficzny nabłonek po menopauzie) i powtórnego wymazu cytologicznego. Po dwóch prawidłowych wymazach kobieta wraca do rutynowego screeningu – jednymi słowy ryzyko raka szyjki macicy jest u niej takie samo jak u reszty kobiet. 1.1 Przygotowanie pacjenta do pobrania materiału biologicznego – zalecenia. 1.1.1 Istnieje wiele zewnątrzlaboratoryjnych czynników wpływających na wartość diagnostyczną wyniku: 1.1.2 Sprawdź w e-sklepie: 1.1.2.1 Morfologia krwi obwodowej (25 parametrów) - 13,90 zł. 1.1.2.2 Tyreotropowy hormon (Tyreotropina) 3-cia generacja - TSH R9xR. Fot. Iryna / Opublikowano: 11:29Aktualizacja: 16:19 Złe wyniki cytologii nie oznaczają od razu rozpoznania raka szyjki macicy. Obecnie najczęściej stosuje się klasyfikację Bethesda dla określenia zmian w szyjce macicy. Dla zweryfikowania nieprawidłowego wyniku konieczne jest wykonanie biopsji. Cytologia – ile czeka się na wyniki?Jak przygotować się do badania by wynik był diagnostyczny?Badanie cytologiczne – interpretacja wynikuWynik ASCUS – najczęstszy wynik cytologiiNieprawidłowy wynik badania cytologicznego Cytologia szyjki macicy jest badaniem polegającym na pobraniu wymazu z nabłonka szyjki macicy. Badanie przesiewowe pozwala na wczesne wykrycie zmian przedrakowych. Jest to więc istotna metoda profilaktyki, pozwalająca na podjęcie szybkiej interwencji medycznej w celu uniknięcia stadium zaawansowanej choroby nowotworowej. Cytologia – ile czeka się na wyniki? Cytologia polega na pobraniu wymazu z szyjki macicy za pomocą specjalnej szczoteczki. Badanie jest całkowicie bezbolesne i bezinwazyjne. Trwa zaledwie kilka minut. W jego trakcie lekarz umieszcza w pochwie wziernik, który pozwala mu na uwidocznienie kanału i tarczy szyjki macicy. Pobrany materiał lekarz umieszcza na szkiełku laboratoryjnym. Wyniki cytologii odbiera się po kilku dniach. W zależności od gabinetu, pacjentki są informowane, że jeśli wynik badania będzie nieprawidłowy, trzeba będzie jak najszybciej podjąć dalsze decyzje diagnostyczno-terapeutyczne. Jak przygotować się do badania by wynik był diagnostyczny? Aby wynik badania cytologicznego był wiarygodny, konieczne jest właściwe pobranie materiału. Nie wykonuje się cytologii w trakcie trwania miesiączki. Najlepiej, by badanie było przeprowadzone na kilka dni po jej zakończeniu. Przed badaniem (co najmniej 48 godzin) nie wolno stosować irygacji pochwy ani aplikować dopochwowo żadnych leków. Na około 24 godziny przed badaniem nie powinno się współżyć. Badanie cytologiczne – interpretacja wyniku Dawniej, analizując wyniki cytologii, stosowano V-stopniową klasyfikację Papanicolau, która przedstawiała się następująco: I-szy stopień zmian oznacza prawidłowe komórki nabłonkowe, wykrycie pojedynczych leukocytów; II-gi stopień zmian oznacza wykrycie niewielkiej ilości bakterii i leukocytów w wymazie, III-ci stopień dzieli się na A (duża ilość leukocytów) i B (obecność komórek dysplastycznych, czyli nieprawidłowych). Jest to cytologia tzw. grupy 3; IV-ty stopień zmian oznacza, że wykryto nieprawidłowe komórki dysplastyczne jak i komórki nowotworowe; V-ty stopień zmian obejmuje liczne erytrocyty w rozmazie, leukocyty i komórki nowotworowe. Wynik cytologii I i II jest wynik prawidłowy. Wynik pośredni to III A, natomiast od III B uznaje się za nieprawidłowy. Obecnie coraz częściej stosuje się klasyfikację „The Bethesda system” (TBS). Kolejno uznaje się, że stopień I to wynik prawidłowy. II stopień to stan zapalny, w którym należy rozważyć leczenie przeciwzapalne. Kolejne zmiany określa się jako: ASCUS – atypowe komórki nabłonkowe o nieokreślonym znaczeniu; LSIL – atypowe zmiany niskiego stopnia złośliwości w komórkach nabłonka płaskiego; HSIL – atypowe zmiany wysokiego stopnia złośliwości w komórkach nabłonka płaskiego; Stopień IV odpowiadający histopatologicznemu rozpoznaniu CIN 3, czyli duże ryzyko nowotworu, rak inwazyjny. Uzupełnij mikroflorę pochwy w cenne szczepy probiotycznych bakterii i wspieraj swoją odporność intymną. Produkty Wimin dostępne są teraz w sklepie Hello Zdrowie! Odporność WIMIN Twój mikrobiom, 30 kaps. 79,00 zł Wynik ASCUS – najczęstszy wynik cytologii Bardzo częstym rozpoznaniem na wyniku badania cytologicznego jest wynik ASCUS. Najczęściej u tych kobiet rozpoznanie nowotworu jest wykluczone, natomiast u kobiet w starszym wieku, okołomenopauzalnym, zaleca się powtórne badanie cytologiczne po pół roku. Jeśli dwa następujące po sobie badania wskazują na obecność komórek atypowych, do rozważenia jest dalsza diagnostyka np. poprzez wykonanie kolposkopii, pozwalającej na pewne wykluczenie zmian nowotworowych. Przy takim wyniku wykonuje się u każdej kobiety w każdym wieku badania w kierunku wykrycia materiału genetycznego (DNA) wirusa HPV. Pozwala on na potwierdzenie obecności wirusa w komórkach szyjki macicy, który uznawany jest za główny czynnik odpowiedzialny za zmiany nowotworowe. Jednak u większości młodych kobiet wirus ten ulega samoistnej eliminacji. Nieprawidłowy wynik badania cytologicznego Wyniki cytologii powyżej ASCUS bezsprzecznie wymagają rozszerzonej diagnostyki. Wykonuje się kolposkopie i test w kierunku DNA wirusa HPV. Biopsja zmian podczas badania kolposkopowego pozwala na ocenę histopatologiczną i potwierdzenie bądź wykluczenie zmian nowotworowych. Jeśli obecność nowotworu zostanie potwierdzona, konieczne jest usunięcie zmiany z marginesem tkanek zdrowych. Należy jednak pamiętać, że nigdy nieprawidłowy wynik badania cytologicznego nie pozwala na rozpoznanie raka. Jest dopiero badanie histopatologiczne pozwala na ostateczne rozpoznanie. Zobacz także Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. lek. Agnieszka Widera Jestem absolwentką Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Po studiach rozpoczęłam staż w Szpitalu Miejskim w Żorach. Ukończyłam też wiele dodatkowych kursów z zakresu dietetyki klinicznej, odżywiania kobiet w ciąży i dzieci, dietetyki w kosmetologii i dietetyki sportowej. Zobacz profil Podoba Ci się ten artykuł? Powiązane tematy: Polecamy Czy tzw. „dwójka” w cytologii to powód do niepokoju? Jak często wykonywać cytologię? Czy trzeba się na nią specjalnie przygotować? Sprawdź, co na ten temat mówi specjalistka, prof. Ewa Barcz, kierownik Kliniki Oddziału Ginekologiczno-Położniczego w Międzyleskim Szpitalu Specjalistycznym w Warszawie. Ilustracja do tekstu o cytologii/Fot. PAP/P. Werewka Zacznijmy od tego, że popularna kiedyś ocena wyniku badania cytologicznego w klasyfikacji Papanicolaou, według której otrzymywało się „dwójkę”, „trójkę” lub „czwórkę” (drugą, trzecią lub czwartą grupę), to dziś już historia medycyny. Obecnie obowiązuje opis wyniku cytologicznego według systemu Bethesdy. - Wynik badania cytolog przedstawia teraz w formie opisowej – pisze o tym, jak wyglądają komórki nabłonkowe, czy mają one cechy patologiczne, jeśli tak, to jakiego typu, opisuje czynniki infekcyjne, czy w rozmazie pojawiają się bakterie lub grzyby, opisuje elementy i cechy regeneracji, zmiany popromienne – czyli krótko mówiąc opisuje wszystko to, co tam zauważa – mówi ginekolog prof. Ewa Barcz, kierownik Oddziału Ginekologiczno-Położniczego w Międzyleskim Szpitalu Specjalistycznym w Warszawie. Starego nazewnictwa używa się więc już raczej tylko z przyzwyczajenia. W praktyce wciąż się je spotyka, ale raczej jako dopisek. - Dostajemy opisy według skali systemu Bethesdy i na końcu jest sformułowanie, np.: „co odpowiada grupie 2 według Papanicolaou”. W środowisku specjalistów nie trzeba tego tłumaczyć. Czasem też pacjentki przyzwyczajone do takiego nazewnictwa dopytują, używając starej nomenklatury: „Pani doktor, czy to znaczy że mam dwójkę?”, ale oficjalnie już się nie stosuje tego nazewnictwa – mówi specjalistka. Czy tzw. „dwójka” – bez względu na to jak ją będziemy nazywać – jest powodem do niepokoju? Specjalistka odpowiada, że z punktu widzenia badań przesiewowych w kierunku wykrycia nowotworu, „dwójka” to cytologia prawidłowa - w systemie Bethesdy oznacza, że nie stwierdzono nieprawidłowości nabłonkowych, czyli raka ani dysplazji czyli stanu przednowotworowego. - To z punktu widzenia profilaktyki onkologicznej prawidłowy wynik. Co więcej, niekoniecznie wymaga korygowania. Mogą to być prawidłowe komórki nabłonkowe o odczynie zapalnym, co nie zawsze wymaga leczenia. Odczyn zapalny w rozumieniu cytologicznym to bowiem nie zawsze czynna infekcja. Naturalnie, jeżeli pacjentka ma objawy lub cechy infekcji, konieczne będzie leczenie, ale jeżeli nie ma innych wykładników infekcji, taki wynik jest fizjologiczny - wyjaśnia prof. Ewa Barcz. Co to jest cytologia? Badanie cytologiczne to skuteczne, bezbolesne i bezpieczne badanie komórek z szyjki macicy, polegające na założeniu wziernika do pochwy, pobraniu komórek specjalną szczoteczką z tarczy i kanału szyjki macicy, a następnie nałożeniu rozmazu na szkiełko cytologiczne. Pobrany materiał przekazywany jest do oceny mikroskopowej. Cytolog ocenia prawidłowość komórek nabłonkowych. Cytologia pozwala wykryć nieprawidłowości sugerujące stan przednowotworowy lub nowotworowy szyjki macicy, w czasie, kiedy nie ma żadnych objawów. Daje możliwość oceny, czy kobieta znajduje się w grupie ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy. Nieprawidłowy wynik nie jest jednoznaczny z diagnozą raka! Grupa trzecia w starej typologii, czyli „trójka”, która kiedyś była równoznaczna z podejrzeniem dysplazji, czyli podejrzeniem stanu przednowotworowego lub raka, dzisiaj jest opisywana jako nieprawidłowości w komórkach nabłonkowych odpowiadające dysplazji małego, średniego lub dużego stopnia. - Dysplazja to rozpoznanie patomorfologiczne określające zmiany w komórkach nabłonkowych, które mogą dotyczyć różnych warstw nabłonka. Nie są to jeszcze komórki rakowe, jednak nieleczone mogą przejść transformację nowotworową - mówi ginekolog. Kiedy trzeba wykonać kolposkopię? W przypadku podejrzenia patologii komórek nabłonkowych wykonuje się kolposkopię. - Jest to badanie szyjki macicy w powiększeniu - kolposkop to rodzaj mikroskopu z powiększeniami do ponad 20x, który wskazuje dokładnie miejsca zmienione chorobowo, a tym samym pozwala pobrać np. wycinki do badania histopatologicznego czyli badania, które ostatecznie rozstrzyga rozpoznanie: dysplazaja, jej brak, lub już rak – wyjaśnia specjalistka. Jeśli mamy do czynienia z nieprawidłowym wynikiem cytologii, kolposkopii lub nieprawidłowym wynikiem badania histopatologicznego warto wykonać dodatkowo testy na HPV. - W przypadku HPV istnieją wirusy wysokoonkogenne - niosące ryzyko powstania dysplazji dużego stopnia bądź przemiany nowotworowej oraz niskoonkogenne, przy których transformacja nowotworowa jest bardzo mało prawdopodobna. Postępowanie ustala się w zależności od wyniku: można proponować postępowanie wyczekujące – np. obserwację lub skłaniać się ku bardziej inwazyjnym działaniom np. konizacji szyjki macicy, czyli wycięciu stożka tkanki z części pochwowej szyjki macicy, co pozwala wyeliminować zmiany przedrakowe – mówi prof. Ewa Barcz. Jak często wykonywać cytologię? Cytologię powinno wykonywać się od momentu podjęcia współżycia, ale nie później niż w 21 roku życia. Początkowo powinna być wykonywana co roku, a w przypadku dwóch kolejnych prawidłowych wyników - raz na 3 lata. Jak się przygotować do badania cytologicznego? Na badanie nie należy zgłaszać się w czasie krwawienia miesiączkowego, Na pobranie cytologii najlepiej zgłosić się nie wcześniej niż 4 dni po ostatnim dniu miesiączki i nie później niż 4 dni przed rozpoczęciem miesiączki, Co najmniej 4 dni przed pobraniem wymazu cytologicznego nie należy stosować żadnych leków dopochwowych, Od ostatniego badania ginekologicznego/USG przezpochwowego powinien upłynąć co najmniej 1 dzień. Monika Wysocka ( Źródło: Witam. Miałam poerwszy raz robione badanie cytologiczne, w rozpoznaniu napisano, że obraz cytologiczny mieści się w granicach normy. Opis to komórki metaplastyczne, metaplastyczne niedojrzała. Zalecono mi abym powtórzyła badanie za 6 miesięcy. Dlaczego tak szybko? Czy mam się niepokoić, że coś jest nie tak? Czy te komórki metaplastyczne to normalna rzecz? KOBIETA, 22 LAT ponad rok temu Ginekologia Badanie cytologiczne Negatywne skutki palenia u kobiet w ciąży Lek. Jarosław Maj Ginekolog, Gorzów Wielkopolski 84 poziom zaufania Też tego nie rozumiem. Metaplazja nie jest chorobą. Chyba cytolog jest nadgorliwy. Ginekolog i położnik. Prowadzi gabinet ginekologiczny w Gorzowie Wielkopolskim. 0 redakcja abczdrowie Odpowiedź udzielona automatycznie Nasi lekarze odpowiedzieli już na kilka podobnych pytań innych znajdziesz do nich odnośniki: Co oznacza wynik cytologii 47-latki? – odpowiada Lek. Aleksandra Witkowska Wynik badania cytologicznego 30-letniej osoby do analizy – odpowiada Aleksander Ropielewski Wynik badania cytologicznego 23-letniej kobiety do analizy – odpowiada Lek. Wojciech Głuchowski Czy moje badanie cytologiczne może oznaczać wirus brodawczaka? – odpowiada Lek. Paweł Szadkowski Czy taki opis cytologii wskazuje na jakąś nieprawidłowość? – odpowiada Lek. Jarosław Maj Co oznacza cytologia i metaplazmia niedojrzała niespecyficzne cechy infekcji HPV? – odpowiada Lek. Aleksandra Witkowska Jaka może być interpretacja wyniku badań cytologicznych? – odpowiada Lek. Tomasz Budlewski Komórki metaplastyczne w wyniku badania cytologicznego – odpowiada Lek. Rafał Gryszkiewicz Czy powinnam powtórzyć cytologię? – odpowiada Lek. Tomasz Budlewski Reakcja nabłonka pochwy z cechami regresji w wyniku badania cytologicznego – odpowiada Lek. Beata Sterlińska-Tulimowska artykuły Nigdy tego nie robiłam. Za dobrą cenę, oddam wszystko Podobno każdy mężczyzna marzy o tym, by być tym pi Cytologia - charakterystyka, przebieg badania, wyniki, leczenie Cytologia jest badaniem przesiewowym w kierunku ra Sekret dziecka Życzyłabym sobie, by te moje jakże mocne słowa był Co to jest badanie cytologiczne?Badanie cytologiczne (znane również jako pap test), to badanie ginekologiczne, które wykonuje się w celu oceny szyjki macicy w kierunku zmian nowotworowych. Szyjka macicy to dolna część macicy, która łączy się z badania cytologicznego, lekarz ginekolog wprowadza do pochwy wziernik, przez który drobną szczoteczką pobiera wymaz z nabłonka szyjki macicy. Badanie może być nieco niekomfortowe, ale nie jest bolesne. Zespół medyczny przekazuje próbkę do laboratorium, gdzie pracownicy wykonują badanie pod mikroskopem, w celu oceny zmian zachodzących w szyjce używany jest również do innych badań ginekologicznych, nie tylko do badania cytologicznego. Jeżeli nie masz pewności jakie badanie wykonuje lekarz, zapytaj czy jest to badanie pod kątem oceny szyjki badaniu można ocenić komórki nowotworowe oraz komórki, które mogą zmienić się w komórki nowotworowe (komórki przedrakowe). Badanie diagnozuje raka szyjki macicy we wczesnym stadium, co umożliwia podjęcie wczesnego pierwsze badanie cytologiczne?Badania cytologiczne powinnaś zacząć wykonywać od 21 roku życia. Nie musisz być aktywna seksualnie. Kiedy skończysz 30 lat, lekarz może zasugerować wykonanie innych badań na raka szyjki macicy, takich jak test na HPV (wirus brodawczaka ludzkiego). W tym celu, lekarz pobiera wymaz z szyjki macicy, jak podczas badania cytologicznego. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat wirusa HPV, zajrzyj przygotować się do badania cytologicznego?Nie musisz w żaden specjalny sposób przygotowywać się do badania. Niektórzy pacjenci otrzymują informację, że nie należy uprawiać seksu na 2 dni przed badaniem, ale nie jest to konieczne. Badanie może być wykonane niedługo po stosunku oraz po używaniu kremów i przejmuj się jeżeli podczas badania jesteś w trakcie miesiączki. Badanie można wykonać nawet w przypadku istniejącego krwawienia. Jeżeli krwawienie jest obfite, możesz skontaktować się z przychodnią i przełożyć termin badania na często wykonywać badanie cytologiczne?To zależy od tego ile masz lat i jaki był wynik poprzedniego jesteś w wieku 21-29 lat, badanie cytologiczne powinnaś wykonywać raz na 3 lata,Jeśli masz 30 lub więcej lat, zgłoś się na badanie raz na 3 lata lub raz na 5 lat w połączeniu z testem na HPV,Gdy masz więcej niż 65 lat, nie trzeba nadal wykonywać badania cytologicznego, jeżeli: -Badania cytologiczne były do tej pory regularne, -Miałaś 3 regularne cytologie pod rząd lub kombinację 2 cytologii i testu na HPV, w ciągu ostatnich 10 cytologiczne jest również wskazane jeżeli zachodzą uzasadnione wskazania, na przykład nagłe krwawienie z muszę wykonywać cytologię po zabiegu usunięcia macicy?Jeżeli miałaś histerektomię, czyli operację usunięcia macicy, zapytaj lekarza czy powinnaś nadal wykonywać badania zabiegu usunięcia macicy, nie trzeba wykonywać testów na obecność wirusa HPV, jeżeli:Szyjka macicy jest usunięta wraz z macicą,Nie miałaś raka szyjki macicy lub zmian muszę wykonywać cytologię jeżeli szczepiłam się na HPV?Tak. Nadal musisz wykonywać badania cytologiczne, nawet jeżeli zaszczepiłaś się na HPV. HPV to wirus, który może powodować raka szyjki macicy. Szczepionka zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworu, ale nie zwalcza ryzyka całkowicie. Dlatego należy nadal wykonywać badania kontrolne w kierunku raka szyjki w przypadku wykrycia zmian w badaniu cytologicznym?Należy podkreślić, że zmiany w badaniach cytologicznych są częstym zjawiskiem u wielu pacjentek. Jest to wstępny test a u większości pacjentek zmiany nie oznaczają nowotworu. W przypadku wykrycia zmian, lekarz skieruje Cię na odpowiednie badania, w celu sprecyzowania zależności od Twojego wieku i wyniku badania cytologicznego, lekarz może zalecić wykonanie testu na obecność wirusa HPV, na podstawie wymazu pobranego podczas badania cytologicznego. Badanie sprawdzi czy jesteś zakażona wirusem HPV, który może powodować zmiany nowotworowe. Lekarz może również zasugerować wykonanie innych badań uzupełniających, takich jak zleca następujące badania:Kolejną cytologię w okresie 6-12 miesięcy – Badanie cytologiczne czasami pokazuje zmiany, które mogą być zarówno nowotworowe, jak i nienowotworowe. Jeżeli odczekasz kilka miesięcy i poddasz się ponownemu badaniu, może okazać się, że komórki powróciły do normy. W tym samym czasie, można wykonać test na – Podczas badania lekarz wprowadza wziernik do pochwy i ogląda narządy przez specjalne urządzenie – kolposkop. Badanie pozwala na bardziej dokładne zobrazowanie Twoich narządów, w tym szyjki macicy, pochwy, sromu i dolnej części macicy. Chociaż badanie może okazać się odrobinę nieprzyjemne, nie jest bolesne. Podczas badania, zespół medyczny jest w stanie pobrać niewielkie próbki tkanek z szyjki macicy. Jest to nazywane biopsją. Pobrane wycinki wysyła się do laboratorium, gdzie zostaną zbadane pod mikroskopem w kierunku okaże się, że masz zmiany nowotworowe lub przedrakowe, istnieją skuteczne sposoby leczenia. Im wcześniej dojdzie do zdiagnozowania zmian, tym większe szansa na szybsze i skuteczniejsze leczenie. Autorzy: Andrzej Lewiński, Magdalena Stasiak Badanie cytologiczne tarczycy polega na mikroskopowej ocenie materiału pobranego za pomocą BAC. Główny cel BAC to zakwalifikowanie nakłuwanej zmiany do grupy zmian złośliwych, podejrzanych lub niezłośliwych, a co za tym idzie – dokładniejsze określenie wskazań do leczenia operacyjnego. BAC służy także do opróżniania przestrzeni płynowych w tarczycy (zwykle chwilowego) oraz ułatwia formułowanie rozpoznania w przypadkach zapaleń tarczycy. Podejrzane węzły chłonne szyi również powinno się poddać badaniapoczątek strony Przed BAC wykonuje się badanie palpacyjne szyi i USG tarczycy, które umożliwia dokładne określenie miejsca nakłucia, a podczas badania pozwala monitorować tor igły w miąższu gruczołu tarczowego. Zwykle kilkakrotnie (minimum dwukrotnie) nakłuwa się różne obszary ogniska, z użyciem strzykawek o pojemności 2–10 ml, specjalnego aspiratora i igieł o średnicy zewnętrznej 0,4–0,6 mm. Uzyskany materiał rozprowadza się na szkiełkach podstawowych. Preparaty utrwala się w 96% alkoholu etylowym lub za pomocą utrwalaczy aerozolowych, a następnie barwi hematoksyliną i eozyną albo metodą Papanicolaou. W przypadku barwienia metodą Maya, Grünwalda i Giemsy rozmaz jest suszony. Preparaty muszą spełniać przyjęte kryteria diagnostyczności rozmazu, czyli zawierać określoną minimalną liczbę komórek pęcherzykowych tarczycy pozwalającą na miarodajną ocenę (minimum 5–6 grup po 10 dobrze zachowanych komórek pęcherzykowych). Podczas BAC tarczycy stosunkowo często (w porównaniu z biopsją innych narządów) uzyskuje się niemiarodajne rozmazy (~15% biopsji) i zaleca się powtórzenie badania. Zawsze jednak należy brać pod uwagę obraz kliniczny, w tym kliniczne i radiologiczne cechy strony 1) zmiana ogniskowa lub guzek pojedynczy lub w wolu guzkowym, jeśli nie jest ewidentną czystą torbielą (kryteria wyboru optymalnego miejsca BAC podano w rozdz. i rozdz. 2) rozlany obszar zawierający mikrozwapnienia 3) każda zmiana ogniskowa, nawet bardzo mała, jeśli stwierdzono przerzuty raka tarczycy (do węzłów chłonnych lub odległe) lub zwiększone stężenie kalcytoniny, bądź jeśli chory jest nosicielem mutacji RET 4) wole z wyraźną bolesnością podczas badania palpacyjnego lub o wyraźnie zwiększonej spoistości. Biopsji należy poddać także podejrzane węzły chłonne szyi. Inaczej niż u osób dorosłych, u dziecka z jawną lub subkliniczną nadczynnością tarczycy i z guzkiem scyntygraficznie gorącym nie można odstąpić od wykonania BAC, ponieważ ryzyko raka w tym guzku w tej grupie wiekowej jest zdecydowanie większe niż u dorosłych i sięga 30% (w porównaniu z <2% u dorosłego). Od BAC można odstąpić u dziecka tylko w przypadku torbieli prostej czy bardzo małej zmiany ogniskowej niepodejrzanej ultrasonograficznie. Wykonanie BAC jest też zalecane w przypadku każdego gorącego ogniska w tarczycy stwierdzonego w DO BADANIApoczątek strony Przed wykonaniem BAC tarczycy można u dziecka zastosować krem znieczulający zawierający lidokainę i prylokainę na skórę nad guzkiem pół godziny przed badaniem. U dzieci, które nie ukończyły 10. rż., często konieczne okazuje się wykonanie BAC w krótkotrwałym znieczuleniu ogólnym. Leczenie przeciwkrzepliwe u dzieci stosowane jest znacznie rzadziej niż u dorosłych, ale należy pamiętać, by dziecko przyjmujące takie leczenie przygotować do BAC. Przed planowaną BAC tarczycy należy odstawić heparynę drobnocząsteczkową na 8 h. BAC można wykonać u chorego leczonego acenokumarolem lub warfaryną, jeśli INR wynosi ≤3. Nie jest rekomendowane stosowanie u dzieci i młodzieży dabigatranu ani rywaroksabanu, jednakże w przypadku ich ewentualnego stosowania u starszej młodzieży leczenie trzeba przerwać odpowiednio 12 i 24 h przed strony Wynik badania cytologicznego powinien obejmować część opisową i wniosek diagnostyczny. Należy go interpretować łącznie z badaniem przedmiotowym i USG tarczycy. Część opisowa wyniku zawiera informacje o składzie komórkowym aspiratu i cechach komórek, a także o rodzaju zaaspirowanego materiału niekomórkowego. W wyniku powinno się także znaleźć jednoznaczne stwierdzenie, czy ilość materiału pozwala na jego wiarygodną ocenę cytologiczną. Ponieważ obraz cytologiczny nie zawsze upoważnia do sformułowania wniosku diagnostycznego, w części przypadków uzyskany wynik nie tyle pozwala na końcowe rozpoznanie, ile ułatwia rozpoznanie różnicowe lub wybór zaleceń diagnostyczno-terapeutycznych. Wynik badania cytologicznego tarczycy cytolog kwalifikuje do jednej z 6 kategorii rozpoznania (tab. Kategorie te, ustalone w 2008 r. przez National Cancer Institute (Bethesda, MD, USA), zostały przyjęte w polskich rekomendacjach dotyczących raka tarczycy (2010, 2016, 2018). Biopsję aspiracyjną cienkoigłową tarczycy wykonuje się, aby ustalić dalsze postępowanie. Należy jednak podkreślić, że uzyskanie wyniku BAC wskazującego na zmianę łagodną u dziecka jest mniej wiarygodne niż u dorosłego, a prawdopodobieństwo, że rozmaz o nieokreślonym charakterze pobrany z guzka okaże się rakiem, jest znacznie większe u dzieci niż u dorosłych. Jeśli istnieje kliniczne podejrzenie raka tarczycy, dziecko powinno być operowane, nawet w przypadku wyniku BAC wskazującego na zmianę łagodną. Obecnie najszerzej przyjętym i obowiązującym w Polsce systemem formułowania rozpoznań cytopatologicznych materiału z BAC tarczycy jest system Bethesda, opracowany przez ekspertów amerykańskiego National Cancer Institute (NCI). W systemie tym wyodrębniono następujące kategorie rozpoznań (tab. 1) kategoria I – biopsja niediagnostyczna (za mało lub brak materiału komórkowego, materiał nieadekwatny, błędy w technice przygotowania rozmazu do oceny, np. materiał z torbieli prostej, krew obwodowa, tylko masy koloidowe); 2) kategoria II – zmiana łagodna (wole guzkowe, zapalenia tarczycy, w tym przewlekłe, guzek hiperplastyczny w wolu, guzek koloidowy (jeśli jest wystarczająca liczba komórek), torbiel (jeśli jest wystarczająca liczba komórek); 3) kategoria III – zmiana pęcherzykowa bliżej nieokreślona, atypia o nieokreślonym znaczeniu lub zmiana pęcherzykowa o nieokreślonym znaczeniu; kategoria ta znajduje zastosowanie, jeśli nie jest możliwe uściślenie rozpoznania cytologicznego 4) kategoria IV – nowotwór pęcherzykowy lub podejrzenie nowotworu pęcherzykowego (≥25% zmian w tej kategorii nie jest rozrostem nowotworowym (guzki hiperplastyczne, zapalenie); kategoria nie znajduje zastosowania, jeżeli są widoczne cechy charakterystyczne dla jąder raka brodawkowatego); 5) kategoria V – podejrzenie złośliwości (rozpoznanie obejmuje podejrzenie raka brodawkowatego, raka rdzeniastego, chłoniaka, przerzutu do tarczycy, raka anaplastycznego/mięsaka naczyniowego ze względu na obecność martwych tkanek); 6) kategoria VI – nowotwór złośliwy (rozpoznanie obejmuje raka brodawkowatego, raka rdzeniastego, chłoniaka, przerzut do tarczycy, raka anaplastycznego/mięsaka naczyniowego). W tab. podano ryzyko raka tarczycy w poszczególnych kategoriach cytologicznych klasyfikacji TBSRTC u dorosłych w porównaniu z dziećmi. Wśród rozpoznań cytologicznych, zwłaszcza kategorii III i IV u dzieci częściej stwierdza się pooperacyjnie raka tarczycy niż u dorosłych, stąd w tych kategoriach cytologicznych należy rekomendować leczenie chirurgiczne (przynajmniej lobektomia wraz z cieśnią) zamiast powtórnej BAC. Wybór sposobu leczenia chirurgicznego i jego radykalności zależy od stwierdzanego ryzyka ultrasonograficznego oraz – jeśli to możliwe – od wyniku biopsji molekularnej, której przydatność w diagnostyce u dzieci została w ostatnich latach potwierdzona. U dzieci preferowane są testy molekularne włączające (rule-in), czyli oparte na panelach mutacyjnych. Badania nad pierwszym polskim klasyfikatorem molekularnym wchodzą obecnie w stadium walidacji. U dorosłych w przypadku kategorii cytologicznej III leczenie chirurgiczne nie jest bezwzględnie wymagane i czasami zmiany poddaje się dalszej obserwacji oraz powtórnemu badaniu cytologicznego. Także w przypadku małych zmian (<1 cm) sklasyfikowanych jako kategoria cytologiczna IV, u osób dorosłych dopuszczalna jest czasami strategia zachowawcza, a to jeśli zmiany nie wykazują istotnych cech ryzyka w badaniu USG. Algorytm postępowania w przypadku guzka tarczycy bądź zmiany ogniskowej stwierdzonej przypadkowo w badaniu obrazowym u dziecka przedstawiono na ryc.

film z badania cytologicznego